Nieformalne Spotkanie Europejskich Szefów Policji – przyszłość Europolu, współpraca z Interpolem oraz odpowiedź na aktualne i przyszłe zagrożenia dla bezpieczeństwa UE
Z inicjatywy Komendanta Głównego Policji nadinsp. Marka Boronia 29 kwietnia br. w Krakowie oraz w Wieliczce odbyło się Nieformalne Spotkanie Szefów Policji państw członkowskich Unii Europejskiej, Krajów Stowarzyszonych Schengen (SAC) oraz Wielkiej Brytanii.
Te cykliczne spotkania mają na celu wymianę doświadczeń i omówienie aktualnych wyzwań stojących przed europejskimi służbami egzekwowania prawa. Szefowie Policji mają wówczas okazję do zacieśnienia wzajemnych kontaktów oraz bezpośrednich rozmów, również w formie dwustronnych spotkań oraz wspólnych sesji plenarnych. W części zaplanowanych paneli dyskusyjnych wzięła udział Dyrektor Wykonawcza Europolu Pani Catherine de Bolle wraz ze swoim Zastępcą Panem Jurgenem Ebner oraz Sekretarz Generalny Interpolu Pan Valdecy Urquiza.
Przedmiotem pierwszej sesji rozmów szefów policji była przyszłość Europolu w kontekście dyskusji nad wzmocnieniem jego roli i mandatu, szczególnie w obliczu trwającej wojny w Ukrainie i przewidywanych scenariuszy dla bezpieczeństwa europejskiego po jej zakończeniu. Ożywioną debatę wzbudziła też propozycja uzupełnienia mandatu Europolu o możliwości rozpoznawania, analizy i udzielania wieloaspektowego wsparcia w zwalczaniu nowych zjawisk, takich jak zagrożenia hybrydowe, zwanych również współczesnym „niekonwencjonalnym terroryzmem”.
Przyszłość EUROPOLU – wspólna deklaracja Szefów Policji
Szefowie Policji Unii Europejskiej, Państw Stowarzyszonych Schengen i Wielkiej Brytanii wstępnie przyjęli tekst Wspólnej Deklaracji dotyczącej kluczowej roli i przyszłego rozwoju Europolu w obliczu dynamicznie zmieniającej się sytuacji bezpieczeństwa w regionie, który jako wspólny głos praktyków policyjnych wybrzmieć powinien na szczeblu politycznych gremiów unijnych.
W dokumencie, szefowie policji uwypuklili znaczenie dalszego rozwoju Europolu jako europejskiej agencji ds. wymiany informacji, analiz i wsparcia operacyjnego. Zaznaczono, że Agencja powinna nadal pozostać wspierającym centrum koordynacyjnym, respektując jednocześnie suwerenność oraz uprawnienia śledcze i operacyjne państw członkowskich.
Informacje gromadzone i przetwarzane przez Europol powinny być szybko dostępne dla krajowych organów ścigania, umożliwiając skuteczną międzynarodową współpracę. Dlatego też Europol mógłby również służyć jako centralny punkt koordynacyjny do pozyskiwania informacji od podmiotów prywatnych, takich jak dostawcy usług internetowych, instytucje finansowe i giełdy kryptowalut.
W załączniku do wspólnej Deklaracji poruszono również kwestie nowych technologii, takich jak sztuczna inteligencja, uczenie maszynowe i obliczenia kwantowe. W ocenie szefów policji Agencja musi zająć pozycję europejskiego centrum innowacyjnego dla takich rozwiązań.
Wyzwania związane z działalnością wschodnich, rosyjskojęzycznych grup przestępczych w kontekście wojny w Ukrainie
Drugim, kluczowym tematem nieformalnego spotkania była analiza zagrożeń i wyzwań związanych z działalnością wschodnich, rosyjskojęzycznych grup przestępczych, zwłaszcza w kontekście wojny w Ukrainie. Szef polskiej Policji podkreślił analogię aktualnej sytuacji z konfliktami na Bałkanach w latach 90. XX wieku, które wpłynęły na krajobraz przestępczości zorganizowanej. Obecna wojna w Ukrainie, jak również sytuacja po jej zakończeniu, niosą ze sobą ryzyko powtórzenia, a nawet eskalacji tych negatywnych trendów, w tym zwiększonej ilości przemycanej broni palnej i amunicji, instrumentalizacji migracji, wzrostu przestępczości z udziałem byłych wojskowych, rozszerzenia działalności wschodnich, rosyjskojęzycznych grup przestępczych oraz realne ryzyko korupcji i przestępstw finansowych związanych z funduszami unijnymi przeznaczonymi na odbudowę Ukrainy. Skuteczne przeciwdziałanie tym zagrożeniom wymaga zintensyfikowania współpracy międzynarodowej przy jednoczesnym wsparciu i koordynacji ze strony Europolu i Interpolu. Podkreślono również znaczenie interoperacyjności systemów unijnych oraz wykorzystania narzędzi do identyfikacji i weryfikowania tożsamości członków wschodnich grup przestępczych, udostępnianych przez Europol i Interpol oraz konieczność ściślejszej współpracy operacyjnej z krajami trzecimi, zwłaszcza z Ukrainą i byłymi państwami tzw. bloku wschodniego, przychylnymi Unii Europejskiej.
Nieformalne Spotkanie Europejskich Szefów Policji miało na celu wypracowanie spójnej i wspólnej strategii międzynarodowej w obliczu tych narastających zagrożeń. Komendant Główny Policji, podsumowując całodniowe dyskusje podkreślił, że siłą policji europejskich jest to, że są już świadome tych zagrożeń i rozmawiają o nich, przygotowując się na różne scenariusze. Powtórzył również motto Polskiej Prezydencji: „Bezpieczeństwo, Europo!”, kończąc stwierdzeniem: „I tego się trzymajmy!”.
(BMWP KGP)
