Policjanci na misji w Gruzji
10 polskich policjantów i 16 funkcjonariuszy żandarmerii wojskowej w ramach misji obserwacyjnej wykonuje zadania w Gruzji od 26 września br. Misja ma charakter całkowicie cywilny, obserwatorzy nie są uzbrojeni. Polski zespół obserwacyjny pełni służbę w okolicach miasta Gori. Ich codzienna służba to patrolowanie terenów objętych jeszcze niedawno konfliktem zbrojnym, nawiązywanie kontaktów z przedstawicielami społeczności lokalnych oraz rozpoznawanie istniejących zagrożeń.
Misja ma charakter całkowicie cywilny, co oznacza że obserwatorzy nie są uzbrojeni. Ich jedyną bronią jest przejrzystość w działaniu, wiarygodność i bezstronność. W terenie poruszają się jednak w opancerzonych samochodach typu „Dzik 2”. Polski Zespół Obserwacyjny pełni służbę w okolicach miasta GORI w pobliżu terytorium Południowej Osetii wspólnie z funkcjonariuszami z Francji, Bułgarii, Malty i Luksemburga. Region ten uważany jest za najbardziej newralgiczny i niebezpieczny. Polacy współtworzą jeden z najważniejszych sztabów regionalnych wchodzących w struktury misji. Codzienna służba to patrolowanie terenów objętych jeszcze niedawno konfliktem zbrojnym, nawiązywanie kontaktów z przedstawicielami społeczności lokalnych oraz rozpoznawanie istniejących zagrożeń.
Polacy zajmują kluczowe pozycje w Sztabie Regionalnym w Gori - trzech wykonuje zadania bezpośrednio związane z zarządzaniem i organizacją służby w całym regionie oraz koordynuje współpracę z organizacjami pozarządowymi. Pozostali, podzieleni na zespoły, w terenie wykonują zadania związane z celami misji.
Patrole realizowane są wspólnie z kolegami z Francji. Kontrolowane są strefy przygraniczne, sprawdzane funkcjonowanie gruzińskich punktów kontrolnych. Odbywają się spotykania z miejscową ludnością, podczas których zadawane są pytania dot. np. problemów związanych z powrotem do rodzinnych domów, często zniszczonych w wyniku działań zbrojnych. Ludność jest pytana również o funkcjonowanie organów administracji państwowej oraz jednostek użyteczności publicznej. Obserwatorzy reagują na każdy przypadek naruszeń praw człowieka i podejmują działania zmierzające do uwrażliwienia w tym względzie właściwych organów miejscowych władz.
Wojska rosyjskie opuściły utworzone przez siebie tzw. strefy buforowe już w kilka dni po rozmieszczeniu międzynarodowych obserwatorów. Wycofywanie było szczegółowo monitorowane a jego proces budził ogromne zainteresowanie zarówno przedstawicieli EU. Sprawa ta była obszernie komentowana przez wszystkie media światowe.
Pomimo wycofania się wojsk rosyjskich na granicę administracyjną z Osetią Południową, obszar byłej strefy buforowej nadal pozostaje w zainteresowaniu Unii Europejskiej. Sprawą kluczową pozostaje bezpieczny powrót wszystkich uchodźców a także zapewnienie im pomocy humanitarnej i minimum bezpieczeństwa.
Misja Unii Europejskiej nie jest jedyną misją międzynarodową w tym regionie, ale na chwilę obecną jest najliczniej reprezentowana.
Polacy są bardzo przyjaźnie przyjmowani przez miejscową ludność, bez względu na narodowość gdyż wszyscy pamiętają zaangażowanie Polski w sprawę rozwiązania konfliktu. Tym samym nasi policjanci czują się w Gori w miarę bezpiecznie.
Policjanci pełnią służbę na podstawie Uchwały Nr 190/2008 Rady Ministrów z dnia 24 września 2008 r "w sprawie utworzenia kontyngentu policyjnego wydzielonego do udziału w Misji Obserwacyjnej Unii Europejskiej w Gruzji, EUMM Georgia". Decyzja o utworzeniu misji zapadła w Brukseli w dniu 15 września i była następstwem krwawego konfliktu który wybuchł w Gruzji na początku sierpnia bieżącego roku. Misja zorganizowana została w iście ekspertowym tempie. Od pierwszych decyzji politycznych podjętych na najwyższym szczeblu w Brukseli do rozmieszczenia personelu w rejonie działania misji, minęło zaledwie kilkanaście dni.
Działania zbrojne rozpoczęły się 7 sierpnia. Podłożem konfliktu była nierozwiązana od kilkunastu lat sprawa statusu Południowej Osetii oraz Abchazji. W wyniku kilkudniowych intensywnych walk życie straciło kilkuset cywili a ponad 150 tysięcy osób musiało opuścić swoje domy (dane dotyczące ofiar są różne w zależności od źródeł). Działania zbrojne zakończyło porozumienie zawarte 12 sierpnia pomiędzy reprezentującym prezydencję UE prezydentem Francji oraz Prezydentem Rosji i Gruzji.
Podstawowym założeniem operacyjnym misji jest nadzór nad stosowaniem przez strony konfliktu sześciopunktowego planu pokojowego zawartego pomiędzy Unią Europejską i stronami konfliktu.
Plan ten przewiduje:
1. Powstrzymanie się od użycia siły.
2. Całkowite zawieszenie działań zbrojnych.
3. Dostęp do pomocy humanitarnej.
4. Wycofanie wojsk gruzińskich na ich stale pozycje.
5. Wycofanie rosyjskich sil zbrojnych na pozycje sprzed rozpoczęcia działań wojennych.
6. Podjecie międzynarodowej debaty dotyczącej przyszłego statusu Południowej Osetii i Abchazji celem zapewnienia trwałego bezpieczeństwa.